De Ark
Ark van duurzaamheid
16 november 2023
Zorg voor mensen
Zorg voor mensen met een beperking als fundament voor duurzaamheid, hoe kan dat? In Bloemendaal laat de Arkgemeenschap regio Haarlem[1] zien hoe dat kan.
In De Ark staat gemeenschapszin centraal, in een kleinschalige context en met aandacht voor natuur. Precies wat ik voor ogen heb als het gaat om duurzaamheid. Het gaat mij om het geheel, met aandacht voor de natuur en de medemens. Dat betekent dus veel meer dan alleen maar zuinig omgaan met energie en grondstoffen.
Ark van Haarlem
Marc Wopereis, gemeenschapsverantwoordelijke van De Ark, geeft aan:
“Het bouwen aan en onderhouden van verbondenheid met elkaar vormt de kern.”
De Ark Haarlem is vanaf 2013 langzaam maar zeker opgebouwd, met Ans van Keulen en Stefan Fokkink als eerste initiatiefnemers. Ans van Keulen leefde vanuit een diep besef van het belang van onderlinge verbondenheid, met name met mensen die het moeilijk hebben in onze complexe, harde wereld. Zij koppelde dat aan de grote belangstelling voor biologische groenteteelt van haar partner Stefan, én aan de visie van L’Arche International[2] op de plek van en de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze zocht en vond een kring van mensen die deze visie en ambitie deelden en zo begon de gemeenschap van De Ark in deze regio.
De Ark Haarlem is een gemeenschap waarin mensen met en zonder verstandelijke beperking samen wonen, werken en vieren. De missie is om de gaven van mensen met een verstandelijke beperking kenbaar te maken. Gaven die alle betrokkenen bij de gemeenschap leren kennen door persoonlijke en wederkerige relaties met elkaar aan te gaan. Daarmee wil De Ark bijdragen aan een meer menselijke en vriendelijke samenleving. Een treffend citaat vond ik op de website van De Ark Gouda:
“Langzaam maar zeker verwarmen we de aarde. Zonder gevaar voor het milieu”.
Gezellig en gezond samen tuinieren
De Ark heeft in Bloemendaal een eigen Tuinderij van bijna 1 hectare groot. Deze biedt de mogelijkheid van werk aan velerlei mensen. Een professionele tuinder heeft er de leiding over de teelt en het werk. De Tuinderij betrekt mensen uit de Werkplaats van De Ark (dagbesteding). Mensen uit de omgeving zijn welkom als vrijwilliger mee te komen werken. En aan de mensen die een aandeel in de oogst hebben gekocht, wordt ook gevraagd om wat mee te werken in de tuin, als dat kan of nodig is. Het werk is eenvoudig en gezond, je kunt alleen werken of met een groepje. De werkdruk is laag en de gezelligheid is groot. De tuin heeft grote aantrekkingskracht op degenen die er werken en op omwonenden. De tuin ligt in een lommerrijke omgeving en biedt voor eenieder een brede keuze aan alle groenten, fruit, kruiden en bloemen die er groeien. Het werk geeft iedereen in de tuinderij de mogelijkheid om de binding met moeder aarde te voelen.
Marc zegt: ‘Het werken op de tuin is helend en maakt de mensen bewust van hun rol in het natuurlijk systeem. De voldoening uit de tuinarbeid is groot, de onderlinge sfeer is warm en biedt geborgenheid’.
De tuin levert kwaliteit: biologisch geteelde producten met enkel toevoeging van organische mest en geen gebruik van chemicaliën. De oogst delen de bewoners van De Ark met mensen die een oogstaandeel hebben gekocht. Dat zijn er jaarlijks ongeveer 80, meest uit de directe omgeving. Net als ik, ervaren zij bij een bezoek aan de tuin de warme sfeer en de rust en de ruimte die de tuin biedt.
De toekomst
Marc kijkt vol vertrouwen naar de toekomst. De Arkgemeenschap Haarlem zal in de toekomst deel uit gaan maken van een nieuw te bouwen complex op het terrein van het voormalige klooster Euphrasia, op het landgoed Dennenheuvel. Het nieuwe Dennenheuvel moet een ‘community’ worden die beduidend groter is dan De Ark alleen. Met koopwoningen, vrije sector én sociale huurappartementen, ruimte voor sociale ondernemers en voor een plek van samenkomst. Ook de Tuinderij zal deel uitmaken van dat geheel. Marc vindt het van grote waarde dat De Ark met drie woongroepen, de creatieve Werkplaats én de Tuinderij een plek krijgt in dit nieuwe buurtje in Bloemendaal. Zo kan de Arkgemeenschap verder bouwen aan een gemeenschap waarin mensen die het moeilijk hebben een veilig thuis vinden en hun eigen bijdrage kunnen leveren aan een meer menselijke samenleving, voor ons allemaal.
[1] www.arkhaarlem.nl
[2] De Arkgemeenschap Haarlem behoort tot de internationale federatie van L’Arche. De federatie bestaat uit bijna 160 gemeenschappen in 38 landen en groeit elk jaar. De leden van de Arkgemeenschap Haarlem dragen bij aan de federatie en daarmee aan een veilige plek, een menswaardig bestaan en aan de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in landen met een (zeer) zwakke economie en/of overheid. Wereldwijd hebben veel Arkgemeenschappen een eigen tuinderij, net als De Ark in Bloemendaal. Naast voedsel en werk zorgt een tuin voor een sterker gevoel van verbondenheid met de natuurlijke omgeving.