energietransitie
Energietransitie Gebouwde Omgeving: wijkaanpak als vehicle
16 juli 2021
Energietransitie geheel anders?
Rob Geldof (bureau Over Morgen) betoogt in zijn blog op Binnenlands Bestuur dat de energietransitie in de gebouwde omgeving geheel anders moet. Hij pleit voor een meer geleidelijke en individuele aanpak van de transitie. Het volledig en in hoog tempo aardgasvrij maken van wijken blijkt nog nergens betaalbaar, zo stelt hij. En toch is dit de inzet van bijna alle gemeenten in Nederland. Moet de wijkgerichte aanpak dan geheel van tafel?
Starten met isoleren
Geldof pleit voor breed inzetten op isoleren. Maar tot hoe ver moeten mensen dan gaan? Voor gemeente Katwijk ligt een warmtevisie klaar waarin ruimte is voor restwarmte uit de Europoort en voor geothermie. Voor wijken met een laag energielabel kan het aantrekkelijk zijn voor woningeigenaren om daarop aan te takken. De investeringen in isolatie kunnen dan beperkt blijven. Voor het realiseren van een warmtenet is een wijkgerichte aanpak dan wel zo handig.
Duidelijk perspectief bieden
Voor de individuele aanpak is het m.i. eveneens onontbeerlijk dat de gemeente een duidelijk perspectief biedt waar zij met warmtenetten wil gaan werken en waar de individuele aanpak met warmtepompen de voorkeur verdient. De warmtevisie van de gemeente Katwijk stelt voor met verkenningsbuurten aan de slag te gaan. Dat betekent eerst in gesprek gaan met inwoners, onderzoeken wat de meest efficiënte aardgasvrije warmtevoorziening is en hoe die dan het beste kan worden gerealiseerd. Van daaruit kan het tot een vervolgplanning komen.
Wijkgerichte aanpak als vehicle
Dus ja, de energietransitie moet veel meer zijn dan een wijkgerichte transformatie naar aardgasloos. De wijkgerichte aanpak kan wel het vehicle zijn om gerichte stappen te zetten. Gemeenten moeten zichzelf en hun inwoners de tijd gunnen om stap voor stap naar aardgasvrij te gaan. Daarvoor is nog bijna 30 jaar tijd.
Hans Olsthoorn, programmamanager warmte gemeente Katwijk
Natuur- en landschapsherstel als onderdeel van de energietransitie
15 februari 2021
Participatie en natuur volwaardige plek in RES
Participatie en natuur moeten een volwaardige plek krijgen in de RES. Dit bericht pronkt op de website van het omgevingsweb: lees deze link: https://lnkd.in/dMDzeBb. Eens met die analyse. Ik voel mij als burger veel te weinig betrokken bij de RES en de gevolgen die dat kan hebben voor de natuur en mijn leefomgeving. Wat hangt ons boven het hoofd in het volgepakte Noord-Holland-Zuid? In veel gemeenten worden de resultaten van de RES-planvorming ingepast in de omgevingsvisies. De participatie die daarvoor wordt georganiseerd laat vaak ook al te wensen over. Het komt dan aan op protest als een concreet project zich aandient. Het gesprek over grootschalig opwekken van wind- of zonne-energie komt dan echt te laat op gang.
Kansen voor een nieuw landschap
Eigenlijk liggen er mooie kansen. Energielandschappen kunnen een verrijking zijn op ons verschraalde landschap; immers sinds 1950 is door de ruilverkaveling, de verstedelijking en de intensivering van de landbouw veel landschap verloren gegaan. En nu liggen er plannen voor meer natuur in heel Nederland en zijn er langer plannen om het areaal aan bos in Nederland uit te breiden. Kansen genoeg dus om al dit mooie beleid te laten samengaan!
Dat vereist wel visie en een actieve opstelling van overheden. Burgers en belanghebbenden dienen daarbij de kans te krijgen om mee te doen. Het nieuwe landschap kan dan ook echt hun landschap worden waar een ieder van kan profiteren en tegelijk agrariërs een rendabel bedrijf kunnen voeren. Als dan ook gekozen wordt voor tenminste 50 procent lokale deelname in grootschalige opwek van zon en of wind, kan een deel van de winst van de energiewinning worden geïnvesteerd in natuur en landschap.
Energietransitie: verkenning mogelijkheden benutten natuurlijk systeem
10 mei 2019
De komst van de Omgevingswet biedt bij uitstek een kans om de mogelijkheden van het natuurlijk systeem beter te benutten. Doelstelling van de nieuwe omgevingswet is immers een meer integrale benadering en een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Het natuurlijk systeem benutten houdt in: de kwaliteiten van bodem, (grond)water en groen tot hun recht laten komen. Voor het klimaatbestendig maken van onze bebouwde omgeving is dit al langer praktijk ( www.natuurlijkealliantie.nl ).
Regionaal en lokaal
Van groot belang is om de verschillende schaalniveaus van het natuurlijk systeem te onderscheiden. Bijvoorbeeld voor de waterhuishouding is een aanpak op regionaal niveau vaak wenselijk. Voor water geldt immers dat een aanpak op de schaal van tenminste het boezemgebied noodzakelijk is in verband met de waterafvoer.
Groen benutten voor verkoeling en door minder verharding de mogelijkheid voor het vasthouden van water vergroten, is daarentegen juist iets dat op lokaal niveau speciale aandacht behoeft.
Ruimtegebruik
Een nieuw aandachtspunt is het grote ruimtegebruik voor de energietransitie. Bekend is bijvoorbeeld het realiseren van warmte-koudeopslag en het gebruik van aardwarmte. De toepasbaarheid van beide hangt sterk af van de geologie van het gebied. De vraag is ook hoe de grootschalige winning van wind- en zonne-energie kan worden ingepast in het natuurlijk systeem en zelfs een bijdrage kan leveren aan het versterken daarvan. Bij zonneweides gaat het immers om heel grote oppervlakten die nu vaak ten koste gaan van groen. Bij windturbines overstijgt de impact die van de directe omgeving, gezien de grote omvang en de contouren voor geluid en veiligheid die in acht genomen moeten worden. Het is interessant te weten of hiermee al ervaringen zijn opgedaan. Gaarne reactie naar: hans@waardevolgroen.nl.