cultuurhistorisch
Burgerparticipatie neemt druk weg op eerder politiek gevoelig dossier
1 november 2017
De druk lijkt weg te vloeien van een eerder gevoelig dossier: de ontwikkeling van de Zanderij bij Castricum. De gemeente had vier jaar geleden nog mooie plannen in de kast liggen voor het gebied. In het open bollenlandschap tegen het Noord-Hollands duingebied zou wellicht een Landal-vakantiehuisjescomplex komen. De raad was in meerderheid voor maar op het laatste moment ging het plan toch niet door vanwege een strategische grondaankoop van een van de omwonenden.
Er volgde een radiostilte van dik een jaar en daarop volgden de eerste voorzichtige stappen naar een open planproces voor een kadernota voor het 50 ha. grote gebied. Inmiddels is de raad akkoord gegaan met het voorstel om het gebied open te houden en te streven naar een inrichting met natuur. Natuur- en cultuurhistorische aspecten dienen daarbij zoveel mogelijk behouden te blijven. In deze opzet is er ook kans op behoud van de bollenteelt. Voor de gehele ontwikkeling geldt dat die op basis van vrijwilligheid wordt gerealiseerd. Grondeigenaren, omwonenden en lokale maatschappelijke organisaties hebben inmiddels een grote mate van consensus bereikt. Het onderling vertrouwen en begrip is toegenomen. Een enkeling opteert nog wel voor een mogelijkheid met veel woningbouw maar het klimaat is daar helemaal niet meer naar. In het najaar worden de bereikte conclusies nog eens voorgelegd aan een grote groep van belanghebbenden en belangstellenden uit het gebied en daarbuiten. Daarna is de raad aanzet. Grote vraag blijft dan nog wel hoe de gebiedsontwikkeling te financieren. De SKNL-regeling voor het omzetten van landbouwgrond naar natuur biedt wellicht een mogelijkheid maar zal op zichzelf niet voldoende zijn. Natuurbeheerorganisatie PWN stelt zich ook actief op, dus daar liggen ook kansen. Voor de gemeente kans om haar rol als gebiedsregisseur actief voort te zetten om zo mogelijkheden voor samenwerking en financiering te signaleren en te verzilveren.
Omgevingsvisie: behoud het oude groen!
15 januari 2019
Oud groen schept veel sfeer en biedt veel toegevoegde waarde. Maar dat mooie oude groen ligt dikwijls onder vuur.
Groensingels, boomgroepen en bossen
Nederland is druk aan het bouwen: woonwijken realiseren, wegen verbreden, windparken aanleggen en nieuwe natuur creëren etc. Het oude groen, zoals groensingels, boomgroepen en bestaande bossen, kan daarbij in de weg staan. De oplossing is snel gevonden: het verwijderen van het oude groen en dit compenseren met de aanplant van nieuw groen of met natuurcompensatie elders. Maar mede hierdoor is in de afgelopen ruim 25 jaar het areaal aan bos toch nog met 5400 hectare afgenomen (Schelhaas et al, vakblad Natuur en Bos, 2017).
Binding CO2
Bovendien is dat oude groen van bijzondere waarde. Behoud van oud bos is van belang voor het binden van CO2. Voor ontbossing wordt aangenomen dat alle biomassa verdwijnt, wat zorgt voor een onmiddellijke uitstoot van een grote hoeveelheid CO2. Opbouw van de koolstofvoorraad in nieuw bos gaat ongeveer een factor veertig langzamer dan de uitstoot bij ontbossing. De opbouw van de voorraad in beheerd bos gaat nog eens een factor drie langzamer.
Balans
Het effect van ontbossing werkt dus heel sterk door in de broeikasgasbalans van bos. Bij de huidige schatting van circa 3000 ha bruto ontbossing per jaar neemt het Nederlandse bos als geheel nog steeds CO2 op, maar bij 4000 ha slaat de balans om (Schelhaas et al, 2017).
Dood hout
Oud groen herbergt ook CO2 door hout. Dood hout wordt nog te vaak onderschat. Dode bomen ziet men veelal als een nutteloze sta-in-de-weg, zeker als ze wandelpaden blokkeren. En dit terwijl ze onmisbaar zijn voor de biodiversiteit. Ze zijn een toprestaurant voor vogels en insecten, die op hun beurt weer bijdragen aan het verspreiden van schimmels voor de snelle afbraak van juist ….. dat dode hout. Mijn insteek bij gebiedsontwikkeling is dan ook het oude groen te zien als een te behouden kwaliteit die veel kan toevoegen aan een gebied: ecologisch, cultuurhistorisch, recreatief en voor het klimaat. Meer informatie: mail hans@waardevolgroen.nl.