klimaatbestendig
Tevreden burgers met snel herstel aan openbaar groen na immense valwindschade
|
Klimaatadaptatie; dure Velsense bouwlocatie nieuw hitte-eiland?
5 januari 2021
Géén ruimte voor klimaatadaptatie
Dat ruimte maken voor klimaatadaptatie niet vanzelfsprekend is blijkt ook in de gemeente Velsen. Op de projectlocatie Blekersduin in Santpoort-Zuid gloort een nieuw stuk sterk versteende woonomgeving en een dito winkelgebied: 14 peperdure geschakelde twee-onder-een kapvilla’s, een nieuwe DekaMarkt en een appartementencomplex. Er was klaarblijkelijk geen ruimte voor openbaar groen.
Nieuw hitte-eiland
Gevolg is een nieuw hitte-eiland als de temperatuur opnieuw langdurig boven de 25 graden komt. De bewoners van het appartementencomplex zullen bij hete zomers als gebakken vogeltjes van hun balkonnetjes vallen. Terwijl er een ruime ondergrondse parkeergarage aanwezig is, wordt alle nieuwbouw ook nog rijk geflankeerd met parkeerplaatsen. De parkeerplaatsen voor het appartementencomplex functioneren als een bakoven op hete zomerdagen. De ruimte wordt namelijk aan twee kanten begrensd met steen; van de appartementen aan de ene zijde en die van de supermarkt aan de andere zijde. Het plein voor de DekaMarkt is al evenzeer een steenvlakte zonder een sprietje groen en ook de luxe villa’s zullen het moeten doen met het eigen particuliere groen.
Alternatieven voor lelijke steenmassa
Al met al een lelijke steenmassa middenin lommerrijk groen Santpoort-Zuid en Bloemendaal-Noord. Het is onbegrijpelijk dat, met alle kennis die er is over klimaatadaptatie, ook bij ambtelijk Velsen, het gemeentebestuur bij de planontwikkeling kennelijk niet in staat is geweest om met de projectontwikkelaar harde afspraken te maken over een echt leefbare wijk met veel groen. Flinke bomen en met groen bedekte parkeerplaatsen en een groen dak op de supermarkt hadden al een dempend effect kunnen hebben op de hitte die nu eenmaal ontstaat in een versteende omgeving. Om nog niet te spreken van de waterafvoer; de duinrel is naar de zijkant van het plangebied geduwd!
Groennorm!
Het goede nieuws is, dat er inmiddels door de raad van gemeente Velsen in 2019 een nieuw groenstructuurplan werd vastgesteld met een groennorm van 15 procent openbaar groen in elk nieuw te ontwikkelen gebied. In hoeverre de nieuwe groennorm mag concurreren met de parkeernorm is de vraag. Op Blekersduin heeft het groen in elk geval duidelijk verloren van het parkeren maar toen dat werd gepland, rond 2015, was er nog geen groennorm…….. Het zou mooi geweest zijn als iets van het voortschrijdende inzicht dat toen al bestond alsnog in de plannen was verwerkt. En ook de projectontwikkelaar had zijn verantwoordelijkheid kunnen nemen.
Energietransitie: verkenning mogelijkheden benutten natuurlijk systeem
10 mei 2019
De komst van de Omgevingswet biedt bij uitstek een kans om de mogelijkheden van het natuurlijk systeem beter te benutten. Doelstelling van de nieuwe omgevingswet is immers een meer integrale benadering en een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Het natuurlijk systeem benutten houdt in: de kwaliteiten van bodem, (grond)water en groen tot hun recht laten komen. Voor het klimaatbestendig maken van onze bebouwde omgeving is dit al langer praktijk ( www.natuurlijkealliantie.nl ).
Regionaal en lokaal
Van groot belang is om de verschillende schaalniveaus van het natuurlijk systeem te onderscheiden. Bijvoorbeeld voor de waterhuishouding is een aanpak op regionaal niveau vaak wenselijk. Voor water geldt immers dat een aanpak op de schaal van tenminste het boezemgebied noodzakelijk is in verband met de waterafvoer.
Groen benutten voor verkoeling en door minder verharding de mogelijkheid voor het vasthouden van water vergroten, is daarentegen juist iets dat op lokaal niveau speciale aandacht behoeft.
Ruimtegebruik
Een nieuw aandachtspunt is het grote ruimtegebruik voor de energietransitie. Bekend is bijvoorbeeld het realiseren van warmte-koudeopslag en het gebruik van aardwarmte. De toepasbaarheid van beide hangt sterk af van de geologie van het gebied. De vraag is ook hoe de grootschalige winning van wind- en zonne-energie kan worden ingepast in het natuurlijk systeem en zelfs een bijdrage kan leveren aan het versterken daarvan. Bij zonneweides gaat het immers om heel grote oppervlakten die nu vaak ten koste gaan van groen. Bij windturbines overstijgt de impact die van de directe omgeving, gezien de grote omvang en de contouren voor geluid en veiligheid die in acht genomen moeten worden. Het is interessant te weten of hiermee al ervaringen zijn opgedaan. Gaarne reactie naar: hans@waardevolgroen.nl.
Sponge city in Nederland
1 december 2018
Het concept van “sponge city” wordt wereldwijd toegepast. Steeds meer steden zien het belang van klimaatbestendig inrichten, waarbij wateroverlast en perioden van droogte worden tegengegaan.
Opvang, hergebruik en afvoer
De strategie komt veelal op hetzelfde neer: water vasthouden, zo snel mogelijk bergen en gecontroleerd afvoeren. Opslag in regentonnen, grote bassins en heliofytenfilters kunnen bijdragen aan slim hergebruik van grijswater. Zo wordt de stad als een spons die een teveel aan water opvangt en later weer afvoert en hergebruikt.
Groene oase
De ruimte in de stad is beperkt en groen in de stad zorgt ook voor extra onderhoud en beheerskosten. In gemeente Culemborg is in de wijk Lanxmeer geëxperimenteerd vanuit de gedachte wonen, werken en recreëren te combineren. Inmiddels is de wijk internationaal bekend. Om enkele markante aspecten te noemen:
Het leuke is dat deze groene elementen meeveranderen met de wensen van de bewoners. Van een statische openbare ruimte is dus geen sprake!
Verdienmogelijkheden
Hoe nu te komen tot opschaling? Dit blijft natuurlijk maatwerk:
Het is de uitdaging bij de gebiedsontwikkeling naar voren te halen welke verdienmogelijkheden er zijn en welke daarvan op korte en langere termijn de potentie van klinkende munt hebben.