landelijk gebied
Aandachtspunten bij het realiseren van zon- en windenergie in het landelijk gebied
29 augustus 2022
Het realiseren van zonne- en windenergie in het landelijk gebied ontmoet vrijwel altijd weerstand bij omwonenden. Hoe dan te werk te gaan? Hiervoor bestaat geen eenduidig recept. Onder andere de volgende aspecten verdienen in elk geval zorgvuldige aandacht:
- Het startpunt: vanuit welke besluit handelt het college van B&W. Gezien de grote controverse die gepaard gaat met het zoeken naar geschikte locaties voor zonne- en windenergie lijkt een breed gedragen raadsbesluit wenselijk. Ook van belang is hoe dit tot stand gekomen is. Maar ook daarna kan nog altijd behoefte bestaan aan een gesprek over dat besluit.
- De rol en de invulling van het participatieproces – het relevante gesprek dat gevoerd gaat worden is van groot belang. Belanghebbenden en vooral tegenstanders zijn vaak vooral gebaat bij een zo breed mogelijk ingezette vraagstelling. Voor de gemeente kan dat leiden tot vertraging en herhaling van zetten. De kunst is om dit laatste te voorkomen en tegelijk opening te bieden om alle relevante aspecten bij grootschalige opwek in het buitengebied aan bod te laten komen.
- Historie: Wat heeft zich al afgespeeld en hoe ga je daarmee om? Bij de zoektocht naar geschikte locaties voor wind- en zonne-energie is vrijwel altijd sprake van eerdere contacten tussen gemeente en belanghebbenden. Vaak is er sprake van oud zeer en beschadigd vertrouwen. Het is van belang om eerst de tijd te nemen om aan de relatie te werken, om daarna constructief in gesprek te kunnen komen met elkaar.
- Een goede timing van de start van een zoektocht naar geschikte locaties voor zonne- en windenergie in het landelijk gebied is cruciaal. Naderende raadsverkiezingen kunnen de basis voor gesprek aan het wankelen brengen. Dat geldt ook voor rechtelijke uitspraken over bijvoorbeeld geluidscontouren. Wachten tot er wel duidelijkheid is, kan veel discussie voorkomen of wegnemen.
- Goede voorbeelden in de nabije omgeving: Goed voorbeeld doet volgen en kan stimulerend werken in de discussies over de landschappelijke impact. Voor windturbines geldt dat de impact van de hoogte op het landschap moeilijk in te schatten is. Voor zonne-velden is de inpassing in het landschap en uit het zicht houden van omwonenden en recreanten weer cruciaal. Belangrijk punt is ook de mogelijkheid voor meervoudig grondgebruik voor recreatie en natuur.
- Medestanders voor duurzame opwek: Lokale energiecoöperaties kunnen steun bieden of zelfs het voortouw nemen. Benut hun kennis, netwerk en ervaring. Gezien de voorwaarde uit het klimaatakkoord van 50 procent lokale deelname zelfs onontbeerlijk en een mooi startpunt voor burgerparticipatie.
- Gebiedsontwikkeling als aanpak: Benut kansen om het realiseren van zon- en windenergie in een breder kader te plaatsen van het te ontwikkelen gebied. Welke wensen leven er vanuit de omgeving om de leefkwaliteit te verbeteren en kunnen die dan tegelijk worden meegenomen.
Meer weten? Mail hans@waardevolgroen.nl
Groen en natuur in en om de stad
1 mei 2017
Het realiseren van groen en natuur in en rond de steden kan rekenen op veel steun, maar komt nog niet echt van de grond.
Bouwopgave
Groen en natuur betekenen waardevermeerdering van vastgoed en zijn goed voor de gezondheid en leefbaarheid. In de crisistijd vanaf 2008 waren er initiatieven om braakliggende terreinen te benutten voor stadslandbouw. Zoals in Delft het programma “Gebruik de lege ruimte”. Elders, zoals in Zaanstad, zijn “tiny forests”aangeplant. Dergelijke initiatieven lijken nu steeds minder kans te maken. De grondprijzen stijgen weer. De insteek is nu eerder onze steden te verdichten om daarmee het buitengebied te sparen. De bouwopgave is gigantisch groot; in de noordvleugel van de randstad alleen al 250.000 woningen.
Groen vroeg inbrengen
Waar liggen de kansen? Binnen de stadsgrenzen liggen die bij de herontwikkeling van kantoor- en bedrijfsgebieden. Zo wordt het oude waterrijke bedrijfsterrein de Achtersluispolder in Zaanstad omgevormd tot een stadswijk. Daar liggen unieke kansen voor natte natuur met veel groen en mogelijkheden voor recreatie. Het zal daar de kunst zijn “groen” vroeg in te brengen in het planproces.
De biodiversiteit van de stedelijke natuur is gebaat met aantakking aan een robuust netwerk van natuur buiten de stad. De gezondheid van de mens en een veerkrachtige natuur zijn daarbij zeer gebaat. Het landelijk gebied bevat nu veel steriel groen (Engels Raaigras). De uitdaging is multifunctioneel groen met waarde voor natuur, recreatie en sport. Een mooi voorbeeld is het plan voor een groen netwerk in het Noordzeekanaalgebied.
Burgersteun koppelen aan financiering
Verdere verdichting is dus niet wenselijk als daarmee het groen en de kansen voor natuur en groen in en rond de steden verdwijnen. Hoe nu de kansen voor meer natuur in en om de stad te verzilveren? Bijvoorbeeld door burgersteun en initiatieven te koppelen aan financieringsmogelijkheden uit de private, particuliere en publieke sectoren. Meer informatie: hans@waardevolgroen.nl.