vergroening
Slimme en gezonde stad: groene inrichting als geluidsdemper en luchtfilter
1 februari 2019
Een groene inrichting van de openbare ruimte kan bijdragen aan de verbetering van het leefklimaat. Bijvoorbeeld grasvelden hebben een aanzienlijk dempend effect op het verkeersgeluid. Bomen houden verkeerslawaai niet tegen, maar het geruis van bladeren kan wel bijdragen aan een betere beleving van de omgeving en bomen zuiveren bovendien de lucht. Omgevingsgeluid blijkt overigens beter geaccepteerd te worden als omwonenden en gebruikers van de openbare ruimte betrokken worden bij de planvorming van de inrichting. Belangrijke kanttekening hierbij is dat een goed heringerichte openbare ruimte (met meer groen!) geen excuus mag zijn om ongezonde situaties alsnog geaccepteerd te krijgen. In die situaties zijn verdergaande en meestal brongerichte maatregelen nodig, maar als die niet mogelijk zijn is zelfs sanering (afbreken van huizen) een optie.
Gezonde stad zonder nieuwe normen
Het programma ‘Slimme en Gezonde Stad’ gaf handzame tips voor een groene inrichting: www.slimmeengezondestad.nl. Het in 2018 afgesloten programma van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wilde dat ‘slim’ en ‘gezond’ de uitgangspunten zouden worden voor het ontwikkelen van de stad van de toekomst. Slim staat voor het bedenken en nemen van maatregelen om de leefkwaliteit in steden te verbeteren, waarbij gebruik gemaakt wordt van vernieuwende kennis over luchtkwaliteit (o.a. fijn stof), geluid, verkeer en vervoer en instrumenten. Want het uiteindelijke doel is een gezonde stad, zonder dat sprake is van nieuwe normen. Het programma ‘slim’ en ‘gezond’ leverde tussen 2015 en 2018 diverse studies op en vele praktijkoefeningen in de zes pilotsteden. De bevindingen van de deelnemers wijzen er op dat de slimme en gezonde stad enkel kan ontstaan door een integrale aanpak, waarbij een actieve houding en betrokkenheid van alle belanghebbenden van groot belang is.
Vergroening
Het opstellen van de Omgevingsvisie met publieksparticipatie lijkt een mooie gelegenheid om de integrale aanpak vorm te geven. En ook om situaties te herkennen en te bezien hoe vergroening kan bijdragen aan de ontwikkelperspectieven in de bebouwde kom en waar de grenzen liggen.
Randstad schoner en duurzamer door stoppen met groeien
15 september 2019
RTL-nieuws had vorige week een nieuwsitem dat naar mijn mening geen nieuws is, namelijk dat de Randstad tot de vuilste gebieden van Europa behoort: www.rtlnieuws.nl/nieuws/artikel/4838361/kaart-lucht-vies-herrie-geluid-lawaai- gezondheid-gezond-ongezond-smerig-rivm. RTL meldde:
“Tien- tot vijftienduizend Nederlanders overlijden jaarlijks aan de gevolgen van vieze lucht en herrie. Vooral rond Schiphol en Amsterdam zijn de gezondheidsrisico’s hoog, blijkt uit gegevens van het RIVM. Experts roepen op tot radicale maatregelen. ‘Ik zou wonen in Amsterdam zeker niet aanraden’.”
Maar dat geldt natuurlijk ook voor andere grote en minder grote steden in de Randstad. Zelfs mijn eigen woonplek in Bloemendaal, tegen de duinen, komt niet verder dan een matige gemiddelde score van 5,5. Met onze zeer hoge bevolkingsdichtheid en economische activiteit met veel verkeersbewegingen en nabijgelegen industrie mag dit toch nauwelijks verbazing wekken.
1 miljoen extra woningen
Nauwkeurige analyse van de kaart leert dat er lokaal grote verschillen kunnen zijn. Echter pas buiten de Randstad is sprake van grote aaneengesloten gebieden die echt boven het gemiddelde scoren. Experts bepleiten radicale maatregelen en focus op gezondheid in plaats van groei. Die zijn niet te verwachten, want ze lijken strijdig met alleen al bouwplannen voor 1 miljoen extra woningen in de Randstad!
Vergroening
Van ongerustheid bij politiek en bevolking is vooralsnog geen sprake. Ook in de Randstad zijn mensen over het algemeen tevreden tot zeer tevreden over hun eigen leefomgeving. Zelfs als die zich in zwaar belaste gebieden voor geluid, lucht en lichtverontreiniging bevinden! Wel zorgt de nabijheid van groen in de omgeving voor een nog hogere waardering van de leefomgeving. De vieze lucht- en herriekaart leert dat groen vaak tot betere scores leidt voor gezondheid, maar lang niet altijd tot een positieve score. Vergroening van de stedelijke omgeving is daarom één van de te nemen maatregelen en die ook kan rekenen op brede maatschappelijke steun. Vergroening is een belangrijk thema in de structuurvisie Randstad 2040 en in het onlangs uitgebrachte document over de ontwikkeling van de Metropoolregio Amsterdam.
Grenzen aan de groei
De vraag is hoe al dat groen te financieren en ruimte te geven tussen al die andere ruimteclaims. Mijn insteek is: grenzen aan de groei stellen. Dat zal pas echt bijdragen aan een gezondere bevolking in de Randstad en duurzame ontwikkeling.