zonne-energie
Aandachtspunten bij het realiseren van zon- en windenergie in het landelijk gebied
29 augustus 2022
Het realiseren van zonne- en windenergie in het landelijk gebied ontmoet vrijwel altijd weerstand bij omwonenden. Hoe dan te werk te gaan? Hiervoor bestaat geen eenduidig recept. Onder andere de volgende aspecten verdienen in elk geval zorgvuldige aandacht:
- Het startpunt: vanuit welke besluit handelt het college van B&W. Gezien de grote controverse die gepaard gaat met het zoeken naar geschikte locaties voor zonne- en windenergie lijkt een breed gedragen raadsbesluit wenselijk. Ook van belang is hoe dit tot stand gekomen is. Maar ook daarna kan nog altijd behoefte bestaan aan een gesprek over dat besluit.
- De rol en de invulling van het participatieproces – het relevante gesprek dat gevoerd gaat worden is van groot belang. Belanghebbenden en vooral tegenstanders zijn vaak vooral gebaat bij een zo breed mogelijk ingezette vraagstelling. Voor de gemeente kan dat leiden tot vertraging en herhaling van zetten. De kunst is om dit laatste te voorkomen en tegelijk opening te bieden om alle relevante aspecten bij grootschalige opwek in het buitengebied aan bod te laten komen.
- Historie: Wat heeft zich al afgespeeld en hoe ga je daarmee om? Bij de zoektocht naar geschikte locaties voor wind- en zonne-energie is vrijwel altijd sprake van eerdere contacten tussen gemeente en belanghebbenden. Vaak is er sprake van oud zeer en beschadigd vertrouwen. Het is van belang om eerst de tijd te nemen om aan de relatie te werken, om daarna constructief in gesprek te kunnen komen met elkaar.
- Een goede timing van de start van een zoektocht naar geschikte locaties voor zonne- en windenergie in het landelijk gebied is cruciaal. Naderende raadsverkiezingen kunnen de basis voor gesprek aan het wankelen brengen. Dat geldt ook voor rechtelijke uitspraken over bijvoorbeeld geluidscontouren. Wachten tot er wel duidelijkheid is, kan veel discussie voorkomen of wegnemen.
- Goede voorbeelden in de nabije omgeving: Goed voorbeeld doet volgen en kan stimulerend werken in de discussies over de landschappelijke impact. Voor windturbines geldt dat de impact van de hoogte op het landschap moeilijk in te schatten is. Voor zonne-velden is de inpassing in het landschap en uit het zicht houden van omwonenden en recreanten weer cruciaal. Belangrijk punt is ook de mogelijkheid voor meervoudig grondgebruik voor recreatie en natuur.
- Medestanders voor duurzame opwek: Lokale energiecoöperaties kunnen steun bieden of zelfs het voortouw nemen. Benut hun kennis, netwerk en ervaring. Gezien de voorwaarde uit het klimaatakkoord van 50 procent lokale deelname zelfs onontbeerlijk en een mooi startpunt voor burgerparticipatie.
- Gebiedsontwikkeling als aanpak: Benut kansen om het realiseren van zon- en windenergie in een breder kader te plaatsen van het te ontwikkelen gebied. Welke wensen leven er vanuit de omgeving om de leefkwaliteit te verbeteren en kunnen die dan tegelijk worden meegenomen.
Meer weten? Mail hans@waardevolgroen.nl
Energietransitie: verkenning mogelijkheden benutten natuurlijk systeem
10 mei 2019
De komst van de Omgevingswet biedt bij uitstek een kans om de mogelijkheden van het natuurlijk systeem beter te benutten. Doelstelling van de nieuwe omgevingswet is immers een meer integrale benadering en een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Het natuurlijk systeem benutten houdt in: de kwaliteiten van bodem, (grond)water en groen tot hun recht laten komen. Voor het klimaatbestendig maken van onze bebouwde omgeving is dit al langer praktijk ( www.natuurlijkealliantie.nl ).
Regionaal en lokaal
Van groot belang is om de verschillende schaalniveaus van het natuurlijk systeem te onderscheiden. Bijvoorbeeld voor de waterhuishouding is een aanpak op regionaal niveau vaak wenselijk. Voor water geldt immers dat een aanpak op de schaal van tenminste het boezemgebied noodzakelijk is in verband met de waterafvoer.
Groen benutten voor verkoeling en door minder verharding de mogelijkheid voor het vasthouden van water vergroten, is daarentegen juist iets dat op lokaal niveau speciale aandacht behoeft.
Ruimtegebruik
Een nieuw aandachtspunt is het grote ruimtegebruik voor de energietransitie. Bekend is bijvoorbeeld het realiseren van warmte-koudeopslag en het gebruik van aardwarmte. De toepasbaarheid van beide hangt sterk af van de geologie van het gebied. De vraag is ook hoe de grootschalige winning van wind- en zonne-energie kan worden ingepast in het natuurlijk systeem en zelfs een bijdrage kan leveren aan het versterken daarvan. Bij zonneweides gaat het immers om heel grote oppervlakten die nu vaak ten koste gaan van groen. Bij windturbines overstijgt de impact die van de directe omgeving, gezien de grote omvang en de contouren voor geluid en veiligheid die in acht genomen moeten worden. Het is interessant te weten of hiermee al ervaringen zijn opgedaan. Gaarne reactie naar: hans@waardevolgroen.nl.